Nav Parool 4/12/2024 Elke woning trekt 450 gegadigden

Het spreekt vanzelf dat Het Parool verslag doet van berichten uit de vastgoedbranche die het tekort aan betaalbare woningen toeschrijft aan de recent ingevoerde regulering van de huurprijs van woningen tussen 144 en 187 kwaliteitspunten (middenhuur). Maar het is goed de problemen in context te plaatsen.

In 2015 wijzigde minister Stef Blok (VVD) de Woningwet. Dat resulteerde in bouwen voor de dure particuliere huurmarkt. Het ministerie van Volkshuisvesting werd opgeheven. Blok verklaarde: “De woningmarkt draait weer als een zonnetje”. Nou, niet voor huurders. Het kopen van woningen om ze tegen flinke bedragen te kunnen verhuren (buy to let) heeft jaren voortgewoekerd en ook aspirant huizenkopers hun plannen onmogelijk gemaakt. Beleggers hebben zo ruim dertig procent van de huurmarkt verworven, niet om zelf in te wonen, maar om te verhuren. Nu een deel van de woningen (tot 187 kwaliteitspunten) moet voldoen aan de prijsregulering door de Wet Betaalbare Huur, beginnen de buy to let kopers hun woningen weer af te stoten. Dat is wat aan de hand is: eerst aangekocht, nu weer afstoten. Ook de Wet Goed Verhuurderschap (waarvan de handhaving bij de gemeenten ligt) stelt eisen aan fatsoenlijk verhuren waar niet elke verhuurder zin in heeft. En kosten van wettelijke eisen over verduurzaming, die niet waren ingecalculeerd bij de aanschaf, ontnemen het enthousiasme om huurbaas te blijven. 

Wie recht heeft op een sociale huurwoning (tot 144 kwaliteitspunten) en zo’n woning zoekt, moet meer dan tien jaar op een dergelijke woning wachten. De toestroom naar middenhuur bestaat dan ook voor een deel uit mensen die niet langer op een wachtlijst voor een sociale huurwoning kunnen blijven staan (kind op komst, spanningen met ouders, baan in de stad, enz) en een huurquote van meer de 40% van hun inkomen betalen en uit vluchtelingen uit de ongereguleerde, dure, vrije sector. Dat leidt tot de krapte waarbij 450 gegadigden zich voor een middenhuur woning melden. Verdienen aan krapte is wel een “natuurwet in de economie” genoemd. De Wet op Betaalbare Huur steekt er een stokje voor. Hoe lang? De boze berichten uit een deel van de vastgoedsector sorteren voor op een evaluatie van de wet door de huidige minister van Wonen dit voorjaar in de Tweede Kamer. Het weer uit de markt terugtreden van beleggers is een correctie op hun eerdere opportunistische buy to let gedrag. Het roept gekrakeel op, maar niet bij serieuze investeerders. Dat er dringend iets moet worden gedaan aan goedkope leningen, snellere procedures, mede-financiering vanuit overheden bij bouwprojecten, gaat misschien lukken nu een Europese commissaris voor Wonen zich daarmee gaat bemoeien.

Janhuib Blans, bestuurslid Federatie HCS